Το Έντεχνα «Δυσνόητον» των Σχολικών Βιβλίων και τα «Γκρίζα» Μηνύματά τους (2008)

του Γ.Αρχίατρου κ. Κωνσταντίνου Βέρρου

Δερματολόγου

Ιδρυτικού Μέλους 

Ενώσεως Στρατιωτικών Ιατρών

            “…Σκοπός είναι να μάθουν τα παιδιά να αισθάνονται Ελληνικά και να μάθουν να σκέπτονται. Άμα μάθουν το πρώτο, το δεύτερο έρχεται μόνο του…». ΙΩΝ ΔΡΑΓΟΥΜΗΣ, Τα Τετράδια του Ιλιντεν, Εκδ. Πετσίβα, 2000.

Δεν έχει περάσει πολύς καιρός που η μεγάλη λαϊκή αντίσταση απέναντι στο ιστορικό πόνημα της κ. Ρεπούση δικαιώθηκε (δεν ενδιαφέρει εδώ αν αυτό ξεκίνησε επί ΠΑΣΟΚ ή Νέας Δημοκρατίας).  Το βιβλίο αυτό θεωρήθηκε από τους δημιουργούς και υποστηρικτές του ότι ήταν «επιστημονικό» επίτευγμα. Σαν γονιός που το παιδί του δυστυχώς το διδάχθηκε πέρυσι, δικαιούμαι να κάνω τις παρατηρήσεις μου. Κατ’ αρχήν  δέχομαι ότι είναι «επιστημονικώς» γραμμένο. Δεν μπορεί όμως κανείς να μην παρατηρήσει εκτός από τα ήδη πολλάκις γραφέντα («συνωστισμός» στη Σμύρνη, «απώθηση»  Ιταλών στα Αλβανικά σύνορα κλπ), ότι: το βιβλίο ήταν δυσνόητο, κακογραμμένο και αδύνατον να κατανοηθεί από ένα παιδί 11 ετών. Σαν γονιός επίσης, περίμενα τα βιβλία του Δημοτικού να διαμορφώσουν στο παιδί μου μια στοιχειώδη έστω εθνική συνείδηση και να το κάνουν να νοιώθει και λίγο περήφανο που γεννήθηκε Ελληνόπουλο. Ωραία, ξέρουμε ότι ο Παλαιών Πατρών Γερμανός δεν σήκωσε το λάβαρο την 25^η Μαρτίου  στην Αγία Λαύρα, αλλά που είναι το πρόβλημα να το διδαχθούν έτσι? Τι «δηλητήριο» θα ενστάλαζε στις ψυχές τους το ωραίο αυτό «παραμύθι»; Γιατί να μη μάθουν ότι οι φαντάροι μας το 1940 κατατρόπωναν τους Ιταλούς με την κραυγή «αέρα»; Γιατί να μη μάθουν για τη «φανέλα του στρατιώτη»; Γιατί ο θρυλικός Γέρος του Μοριά και τα Δερβενάκια του να περνάνε απαρατήρητα σε μια γωνιά του βιβλίου σαν υπότιτλος σε ένα ζωγραφικό πίνακα; Γιατί να μη μάθουν για τις τρομερές σφαγές των Τούρκων στη Χίο; Η επιστημονική εκμάθηση της ιστορίας θα μπορούσε να αναμένει μέχρι να φτάσει το παιδί στο Λύκειο και το Πανεπιστήμιο. Τα του γαλλικού διαφωτισμού για παράδειγμα δεν τα έχουμε κατανοήσει πλήρως ούτε εμείς, θα τα κατανοήσει το παιδάκι της Ε’ Δημοτικού;  ΟΜΩΣ ΞΕΧΩΡΑ από αυτά, το βιβλίο ΔΕΝ ΔΙΑΒΑΖΕΤΑΙ. Δεν είναι δυνατόν να αφομοιωθεί ούτε από ενήλικα….
Σιγά-σιγά άρχισα να συνειδητοποιώ ότι ΟΛΑ τα βιβλία της Α’ Γυμνασίου φέτος είναι δυσνόητα και κακογραμμένα, λες και μοναδικό σκοπό έχουν να μισήσουν τα παιδιά το σχολείο. Για παράδειγμα, η Γεωγραφία θυμάμαι ήταν από τα αγαπημένα μας μαθήματα της δεκαετίας του 60 και 70. Ένα ευχάριστο μάθημα που είχε καταφέρει να ξέρουμε απ’ έξω όλα τα ποτάμια και τα βουνά της πατρίδας μας αλλά και όλα τα τότε γνωστά κράτη του κόσμου. Τώρα τα βιβλία απλώς, ΔΕΝ διαβάζονται. Ούτε οι γονείς δεν μπορούν να τα κατανοήσουν. Τα πιο πολλά παιδιά απεχθάνονται το μάθημα αυτό… Ξεφυλλίζοντας την Φυσική στη Γ’ Γυμνασίου, καλούνται να μάθουν τον πρώτο και πανεύκολο τύπο της Κινητικής, το γνωστό ταχύτητα = διάστημα / χρόνος. Τι πιο απλό; Ε λοιπόν, σε 4-5 σελίδες παρατίθεται ένα «θολό» κείμενο συνονθύλευμα διανυσμάτων, στριφνών ορισμών και παραδειγμάτων. Κείμενο, που σε πάει από την Τρίπολη στη Κόρινθο, μέσω Θεσσαλονίκης.

            Ας δούμε όμως και το άλλο: μήπως τα βιβλία περνάνε και κάποια «ύποπτα» μηνύματα στα παιδιά; Οι υποψίες άρχισαν να με ζώνουν. Ας αφήσουμε το ήδη γνωστό θέμα με τα «χρήσιμα μεταλλαγμένα τρόφιμα» της Βιολογίας και ας δούμε πως οι εγκέφαλοι «βάζουν χέρι» στις κοινωνικές δομές και ιδιαίτερα την οικογένεια. Στο βιβλίο της Οικιακής Οικονομίας της Α’ Γυμνασίου (Κοινωνιολογία στην ουσία), φτάνουμε στο σημείο όπου οι συγγραφείς μαθαίνουν στα παιδιά μας τα είδη της οικογένειας. Παραθέτω τη σχετική φωτοτυπία:

Με έκπληξη, μαθαίνουμε ότι στα είδη της οικογένειας, περιλαμβάνεται και η «οικογένεια χωρίς γάμο», ζευγάρια δηλαδή που ΣΥΖΟΥΝ με ή χωρίς παιδιά!! Έτσι, όταν τα παιδιά μας μεθαύριο θα πρέπει να αποφασίσουν πως θα συνεχίσουν τη ζωή τους, θα θυμηθούν ότι υπάρχει και τέτοια οικογένεια, άρα μπορούν να συζήσουν με κάποιον (α) και αυτό θα καλείται οικογένεια! Και ναι, βέβαια, μπορεί κι εγώ να επέλεγα μια τέτοια σχέση, αλλά είχα την γνώση ότι αυτό δεν θα ήταν οικογένεια. Μονογονεϊκές οικογένειες ήξερα ότι είναι οι οικογένειες χωρισμένων ή θανόντων γονιών. Εδώ μαθαίνουν τα παιδιά ότι είναι και οι ανύπαντρες μητέρες με παιδιά. Έτσι, η κόρη σας μπορεί να επιλέξει μεγαλώνοντας να κάνει αυτού του είδους τη σχέση, μιας και έχει διδαχτεί ότι και αυτό θεωρείται είδος οικογένειας. (Προσοχή εδώ, να μην παρεξηγηθώ: δεν κατακρίνω τις καταστάσεις αυτές. Απλώς δεν ήξερα ότι όλα αυτά είναι ΕΙΔΗ οικογένειας…)
Στα Νέα Ελληνικά, τα βιβλία της Ε’ και Στ’ Δημοτικού παραθέτουν ευκολοκατανόητα ποιήματα του Βρεττάκου, του Καβάφη (!) αλλά και κείμενα λίαν διδακτικά που περιγράφουν τις λειτουργίες μιας τοστιέρας (Στ’ Δημοτικού). Το παιδί του Δημοτικού διδάσκεται τον «εύπεπτο» Καβάφη και αγνοεί τον Σολωμό (περιττό να πούμε ότι κανένα παιδί δεν διδάσκεται το «Εθνικό»  ύμνο σαν σύνολο, ίσως γιατί έχει χαρακτηριστεί εθνικιστικό παραλήρημα από κάποιους «προχωρημένους»), τον Βαλαωρίτη, τον Κάλβο και άλλους μεγάλους ποιητές με τους οποίους εμείς μεγαλώσαμε και διαμορφώσαμε αξίες και ιδανικά. Θεωρώ ότι αυτά είναι χαρακτηριστικά παραδείγματα προσπάθειας αποπροσανατολισμού της σκέψης των παιδιών, έτσι ώστε «συγχυσμένα» και απογοητευμένα να πετάξουν το βιβλίο.
Προχωρώντας στο βιβλίο ΝΕΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ της Α’ Γυμνασίου ας δούμε την ποιότητα των λογοτεχνικών κειμένων που οι μικροί μαθητές καλούνται να αναλύσουν. Παραθέτω και εδώ μια φωτοτυπία ενός τέτοιου κειμένου (οι υπογραμμίσεις δικιές μου πάνω στο κείμενο). Δείτε ολόκληρο το κείμενο, διότι πρέπει η εξαγωγή συμπερασμάτων να μην είναι αποσπασματική :

Τι να πρωτοσχολιάσει κανείς σε αυτό το διδακτικότατο κείμενο! (Από τον Καβάφη που έκανε στην Στ’ Δημοτικού, ξεπέσαμε στον Σάκη τον ηλεκτρολόγο!). Το ότι παιδιά 11-12 ετών μαθαίνουν ότι στα 15-16 τους θα πρέπει να βρουν τον πρώτο τους έρωτα; Ότι «μήνες τώρα» όπως λέει το κείμενο η 15άρα Αλέκα με τα μακριά πόδια και όντας «ζόρικη» τάχε φτιάξει με τον Σάκη τον ηλεκτρολόγο; (Ούτε καν για ένα ενδοσχολικό φλερτάκι δεν κάνει λόγο!) Τι μηνύματα παίρνουν τα παιδιά με αυτό το κείμενο; Προσέξτε επίσης και το σκιτσάκι με το οποίο διακοσμείται η σελίδα: Ένας μαυροπίνακας με καρδούλες και βέλη και όλη η τάξη να χαχανίζει ακούγοντας τον ταλαίπωρο φιλόλογο να λέει «οσάκις». Τάξη-μπουρδέλο δηλαδή, για να τα λέμε τα πράγματα με το όνομά τους.
Τώρα κάποιοι θα μας πούνε ότι είμαστε φασίστες, συντηρητικοί, εθνικιστές, ότι δεν λαμβάνουμε τα μηνύματα της (νέας) εποχής και ότι τα παιδιά θα πρέπει να ΞΕΡΟΥΝ τα πάντα. Δυστυχώς δεν μπορούν να δεχθούν ότι υπάρχουν και σοσιαλιστές με ΑΡΧΕΣ και ΑΞΙΕΣ. Σοσιαλιστές που δεν ανεχόμαστε την «πολτοποίηση» όλων αυτών των αξιών στο μίξερ της πολυπολιτισμικότητας. Που λέμε ότι ναι, τα παιδιά μας να ξέρουν, αλλά με τον σωστό τρόπο ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΣΩΣΤΟ ΧΡΟΝΟ (το παραπάνω κείμενο, λιγότερο κακό θα έκανε αν το δίδασκαν στο Λύκειο). Που λέμε ότι το σύστημα της Παιδείας θα πρέπει να ξηλωθεί εκ βάθρων και να ξαναφτιαχτεί από την αρχή. Στο Δημοτικό θα πρέπει να δίνουμε αρχές και αξίες στα παιδιά μας. Θα πρέπει να τα κάνουμε να νοιώσουνε περήφανα που είναι Έλληνες και να μην ντρέπονται που είναι Χριστιανοί. Αλλά εκεί φτάσαμε. Να μη τολμάμε να ψελλίσουμε ότι είμαστε πατριώτες και ότι πάμε καμιά φορά και στο Άγιο Όρος να αναπαυθούμε και αμέσως να η ταμπέλα: εθνικιστές και φασίστες!
Το ψάρι εδώ για να πούμε την αλήθεια, βρωμάει όχι από το κεφάλι, αλλά από τα σπλάγχνα. Και τα σπλάγχνα είναι η Παιδεία. Όταν νοσεί το εκπαιδευτικό σύστημα, νοσούν τα πάντα: η υγεία, το περιβάλλον, οι οικογενειακές και κοινωνικές σχέσεις, η πολιτική, οι θεσμοί, η εκκλησία, τα ΠΑΝΤΑ. Εδώ είναι που πρέπει να μπει το μαχαίρι. Οι εκπαιδευτικοί θα πρέπει να ξυπνήσουν από τον λήθαργό τους (όσοι συνειδητά δεν είναι ταγμένοι στους ..Νέους σκοπούς) και να αναλάβουν τις ευθύνες τους. Ποτέ μου δεν κατάλαβα γιατί με τεράστια ευκολία (και όχι μόνο βέβαια η τάξη των εκπαιδευτικών) κατεβαίνουν για 50 Ευρώ στους δρόμους και δεν απεργούν για την κακή ποιότητα των βιβλίων ή γιατί δεν κατεβάζουν στους δρόμους τους μαθητές για το Σκοπιανό πχ ζήτημα. Μήπως έχει δίκιο ο Δραγούμης όταν λέει ότι αν δεν μάθεις να αισθάνεσαι Ελληνικά, δεν θα μάθεις και να σκέφτεσαι;